اصول طراحی داخلی فضای اداری
سلیقه و زیبایی، امری نسبی و از هر فرد به فرد دیگر متفاوت است؛ متاسفانه تعریف نادرست از طراحی داخلی و نگرش غالب جامعه مبنی بر توجه صرف طراحی داخلی هر فضا به عناصر و فاکتورهای بصری، زیبایی و سلیقهای، سبب غفلت وسیع از توجه به پارامترهای محیطی و عملکردی در فضایهای مختلف شده است.
طراحی داخلی نه صرفا دانش و نحوه استفاده از عناصر زیبایی و بصری ( پارامترهای کالبدی )، که دانش به کارگیری صحیح این عناصر در ذیل توجه به پارامترهای به مراتب مهم تر از قبیل پارامترهای محیطی و عملکردی است.
به بیان سادهتر:
طراحی داخلی تنها به منظور افزایش زیبایی یک محیط تجاری، اداری یا مسکونی انجام نمیپذیرد؛ بلکه از طراحی و دکوراسیون داخلی به منظور بهبود کلی فضا در جنبههای مختلفی مانند عملکردی و بصری استفاده میشود.
در ادامه چند عامل که در طراحی فضاهای مختلف بخصوص در محیطهای اداری نقش مهمی دارند را معرفی کردهایم:
طراحی بر اساس هویت و شخصیت
همانطور که طراحی فضای داخلی برای فضاهای مسکونی باید متناسب با روحیات و شخصیت هر فرد باشد، هر سازمان، بسته به نوع و جنس کار و ارتباطات آن هویتی مستقل و منحصر به خود را دارد که طراحی فضاهای داخلی آن باید مطابق با هویت آن سازمان صورت گیرد.
کنترل آکوستیک فضا
از چالشهای اصلی محیطهای اداری دارای فضاهای کاری باز و مشترک کنترل شدت صوت و ارائه راهکارهایی جهت میرایی حجم صوت اضافه در فضا است.
استفاده از المانهای حجمی، گل و گیاه و یا ایجاد طرحهایی بر روی دیوارها در میرایی صوت تأثیرگذار است.
چیدمان
با افزایش هزینههای خرید و یا اجاره فضاهای مسکونی و دفاتر کار و محدود بودن فضاهای کاری، چیدمان صحیح با ایجاد امکان بهرهمندی
حداکثری از فضاها، ضمن توجه به حداقلهای استاندارد فضاهای لازم جهت تأمین آسایش فردی و حرکتی، امری اجتناب ناپذیر و کاملا تخصصی میباشد.
انتخاب مبلمان
به همان اندازه که انتخاب مبلمان مناسب برای یک فضای مسکونی حائز اهمیت است، در محیطهای اداری نیز هنگام طراحی فضای لازم برای كار بايد همه ابزارها، تجهيزات و اثاثيه لازم برای انجام آن كاردر نظر گرفته شود.
مشاغل اداری شامل انواع زيادی از فعاليتهای فيزيكی و ذهنی میباشند. فعاليتهای اصلی يك شغل اداری روی ميز يا ايستگاه كاری انجام میشود.
نيازهای واقعی فضای اداری به سايز و شكل بدن افراد بستگی دارد. زيرا دفتر كار بايد با افراد مطابقت داشته باشد و آنها را قادر سازد تا به طور ايمن حركت كنند؛ مانعی ايجاد نشود و نيز به آنها اجازه انجام كار را بدهد.
ادارت بزرگ هميشه اجازه حركت آسان به افراد را میدهد. اداره بايد با تعداد ملاقات كنندگان و انبار نگهداری ملزومات مختلف مطابقت داشته باشد.
در یک محيط اداری مهمترين بخش داشتن يک ايستگاه كاری مناسب است، ايستگاه كاری اداری بايد به فرد اجازه دهد كه در حالت راحت بنشيند و وظايفش را انجام دهد.
همچنين به او اجازه اعمال تغييرات اختياری را در وضعيت كاری خود بدهد سه ناحيه تماس در فضای كاری وجود دارد كه موقعیت فرد را تحت تأثير قرار میدهد:
- نشيمنگاه
- سطح كار ( معمولا ميزكار يا صفحه كليد است )
- كف اتاق
برای اطمينان از راحت ترين موقعیت ممكن دو مورد از اين فاكتورها بايد قابل تنظيم باشد، اگر نتوان چنين كاری انجام داد، بايد از يك صندلی كاملا قابل تنظيم استفاده شود.
نورپردازی
85 درصد اطلاعات از طریق قوه بینایی دریافت میگردد؛ نور مناسب باید بدون تابش خیره کننده، بدون ایجاد سایه بیش از اندازه و با شدت ( واحد لوکس ) مناسب هر فضا باشد.
کاهش بهرهوری، افزایش نرخ خطای انسانی، ناتوانی در مطابقت و یا انتخاب رنگ صحیح، خستگی چشم، سردرد، کاهش هوشیاری ذهنی، ناخوشی عمومی، تضعیف روحیه کارکنان از اثرات نور نامناسب است.
شدت نور ( لوکس ) مناسب در فضاهای مسکونی و تجاری عمدتا به صورت سلیقهای بوده، اما در فضاهای اداری متداول، باید در محدوده 320تا 500 لوکس تنظیم گردد.
علاوه بر نور عمومی در هر فضا، در صورت لزوم و بسته به نوع کار باید از نورهای موضعی در تامین نور مناسب استفاده کرد.
کنترل کیفی هوا
علاوه بر شاخص های دما و رطوبت، حجم کافی اکسیژن، گردش مناسب هوا و تصفیه یا از طریق گیاه و یا از طریق دستگاههای تصفیه، بهبود عملکرد ذهن و افزایش بازدهی را در پی خواهد داشت.
طراحی سبز
از آنجایی که محیطهای ساخته شده جدایی انسان از جهان طبیعی را برمیانگیزد، طراحی سبز نظریهای است برای جبران این ناهماهنگی که هدف آن ادامه ارتباط فرد با طبیعت در محیطهای روزانه یعنی زندگی و کار میباشد در علم روانشناسی علاقه به کار به هر دو عامل فردی و محیطی بستگی دارد که نتایج کسب و کار را تحت تأثیر قرار میدهد.
به طور خاص، تعامل بین فرد و محیط کار میتواند، یک عامل تعیین کننده باشد که نقش مهمی را در موفقیت و شادی کارکنان ایفا میکند و ایده ترکیب طبیعت در معماری نه تنها به عنوان طراحی یک محیط لوکس در محل کار، بلکه به عنوان یک سرمایه برای سلامت و رفاه کارکنان به حساب می آید طراحی سبز ( بیوفیلیک ) یک مفهوم نسبتا جدید در معماری معاصر است که توجه آن بر سلامت انسان، محیط زیست و پایداری اصول انسانی میباشد.
مفهومی بیش از یک ابزار فنی و روش شناختی که در حقیقت کاربرد موفقیت آمیز آن بستگی به داشتن یک آگاهی جدید نسبت به طبیعت به عنوان اجرای یک تکنیک طراحی جدید که نه تنها نشان دهنده مزایای زیبایی از جهان خارج است، بلکه یک محیط غنی برای تشویق افراد به تعامل با یکدیگر را فراهم میسازد.
محیطی که افراد در آن انرژی بیشتری دریافت میکنند و کمتر دچار استرس شده و دامنه تمرکز آن ها بهبود پیدا میکند.